Bir televizyon programında bu hafta skandala dönüşen domuz gribi aşısı ve Türkiye’nin genel sağlık sıkıntıları masaya yatırıldı. Programa katılan profesörler, domuz gribinin normal mevsimsel gripten çok daha hafif olduğunu açıkladılar. Domuz gribinin öldürücü etkisinin normal gribin beşte biri kadar olduğunun altını çizen uzmanlar kendilerinin de aşı yaptırmayacaklarını kaydettiler. Programa Sağlık Bakanlığı Eski Müsteşarı Dr. Aytun Çıray, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesinden Prof. Dr. Bülent Tıraş, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesinden Prof. Dr. Ersin Tan ve Çankaya Hastanesi Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Asım Kayaalp katıldılar.
Yeteri kadar denenmedi, etkileri bilinmiyor!
Prof. Dr. Aytun Çıray domuz gribi ile ilgili değerlendirmelerine yönetim boyutundaki yanlışlığı dile getirerek başladı. Halkın kafasının çelişkili beyanlarla karıştırıldığını söyleyen Çıray, olması gerekenin bilim insanlarının gerekli değerlendirmeleri yaptıktan sonra yöneticileri uyarması olduğunu belirtti. Çıray, “Bakanlık yaptığı açıklamada beklenmeyen durumlar görülürse aşı uygulamalarını durduracağını açıkladı. Bu tip kana karışan ilaçları piyasaya sürmek için gerekli bir 6 aylık bekleme süresi vardır. Bu süre beklenmediği gibi domuz gribi aşısında yeteri kadar denek üzerinde deneme de yapılmamıştır. 42 milyon doz aşının tamamlanması neredeyse bir yıl sürer. O zamana kadar da olacak olan zaten olur” dedi. Dr. Çıray, grip aşılarının Dünya Sağlık Örgütü’nün çıkardığı risk haritasına göre hazırlandığını, o yıl dünyada yayılacak 10 çeşit grip virüsü varsa bunlardan en riskli olan 3-4 tanesine karşı aşılanmalar yapıldığını belirtti. Çıray, bu nedenle bir yıl uygulanan aşının başka bir yıl etkili olmayacağını söyledi. Çıray, “Türkiye’de her yıl mevsimsel grip nedeniyle 7 bin kişi ölür. Ama bunun için bir tepki göstermedik. Milletin tamamını aşılamaya kalkmadık. Domuz gribi mevsimsel gribin beşte biri kadar öldürücüdür. Daha fazla değil!” dedi. Aytun Çıray, aşıyla ilgili gerçeklerin ne olduğunun bilinmediğini ancak hükümetin tamamen iyi niyetle kendi paniklerinden böyle davranıyor olabileceğini de ifade etti.
İlaç şirketlerinin oyunu mu?
Çıray’ın bu sözleri üzerine Program sunucusu, “Dünyada bir ekonomik kriz var. Büyük ilaç şirketleri acaba önce böyle bir virüs yayalım sonra da aşıyı satalım mı dedi?” diye sordu. Cevizoğlu, “Deli dana vardı... Sonra kuş gribi çıktı. Şimdi de domuz gribi... Kuş gribi ortaya çıktığında Anadolu’da önlem diye binlerce hayvanı itlaf ettiler. Hatta itlaf değil katlettiler. Peki, domuzlar da katledilecek mi?” dedi. Aytun Çıray, kuş gribine önlem diye itlaf edilen tavukların gariban Anadolu vatandaşı olduğunu, o insanlar arasında hayvanının bir yumurtasıyla gününü tamamlayanlar olduğunu söyledi. Çıray, “Neyse ki o zaman Maliye Bakanımızın oğlu ’hazır yumurta’ diye bir şey çıkardı da yumurtasız kalmadık” şeklinde bir eleştiride bulundu.
Olmayan bir şeye karşı savaşıyoruz
Çankaya Hastanesi Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Asım Kayaalp, virüsün şu ana kadar belirlenen en önemli özelliğinin çok hızlı yayılması olduğunu belirtti. Ankara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Recep Akdur’un, “Bu mevsimde bir gribe yakalanacaksanız domuz gribine yakalanın. Çünkü mevsim gribinden daha az öldürücü” sözlerini hatırlatan Kayaalp, “Şu anda olmayan bir şeyle savaşıyoruz. Bu durum hiç hoş değil” dedi. Prof. Dr. Ersin Tan ise,  “Sağlık alanında çok büyük sıkıntılar yaşanıyor. Ekonomik krizin faturasını sağlık sektörüne kesmeye çalışıyorlar” dedi. Prof. Dr. Tan, “Yurtdışından geldiğinizde havaalanında sizi bir komedi bekliyor. Bir maskeli görevli ve bir termal kamera... Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir önlem yok. Adınızı adresinizi falan bir forma yazdırıyorlar. Eğer bir vaka olursa sizi karantinaya alacaklar” diye konuştu.
Hamileler yaptırmalı mı?
Türk Jinekoloji Derneği 2. Başkanı Prof. Dr. Bülent Tıraş, hamilelerde domuz gribinin uygulanıp uygulanmayacağına açıklık getirdi. Üzerinde tam uzlaşma sağlanmayan konuda bir tavsiyede bulunamayacağını ifade eden Tıraş, “hamileler risk grubunda. Bu nedenle isterlerse aşı yaptırabilirler. Grip aşısı zaten hamilelere önerilir. Normalde canlı virüs içeren aşılar yapılmaz ama grip aşısı için böyle bir durum söz konusu değil. Bu nedenle domuz gribi aşısını da isteyen yaptırabilir” dedi.
Yan etkileri
Prof. Dr. Ersin Tan, domuz gribi aşısı ve aşının yaratacağı yan etkilerle ilgili şu bilgileri verdi: “Hızlı yayılan bir grip. Öldürücü etkisi normal gribin beşte birinden fazla değil. Normal grip gibi bir hafta içinde geçer. 5-49 yaş arasında göründüğü söyleniyor. Aşı alerjisi olanlarda reaksiyon gösterebiliyor. Nadir olduğunun altını çizerek söylüyorum, ölüme neden olabiliyor. Sinir sistemini tutan bir hastalık bu. Kişiyi nefessiz bırakarak ölümüne yol açabiliyor. Ya da beyin iltihabı oluşturabiliyor. Ben kişisel olarak aşının yan etkilerinden korktuğum için değil, domuz gribinden korkmadığım için aşı olmayacağım.” Dr. Asım Kayaalp, bazı risk grupları olduğunu, onların isterlerse aşı olabileceğini ama kimseye “illaki aşı olun” diyemeyeceklerini söyledi. Kayaalp, “Tüm ülkeyi aşılamaya kalkmak tam bir saçmalık. Asım Hoca’nın sözünü ettiği termal kameraların tanesi 40 milyar” dedi.
Türkiye daha büyük sağlık sorunları yaşayacak
Programın ikinci bölümünde Türkiye’nin genel sağlık sıkıntıları da masaya yatırıldı. Sağlıkta dönüşüm yasası, tam gün uygulaması, sağlık eğitiminin kalitesi ve özel kuruluşların kamu ile yaşadığı sıkıntılar konuşuldu. Uzman konuklar, önümüzdeki yıllarda sağlıkta çok büyük sorunlar yaşanacağı, özellikle yetişmiş, kaliteli sağlık uzmanları bulmanın zorlaşacağı uyarısında bulunarak şunları söylediler:                                                                                                                                  Prof. Dr. Ersin Tan:
“Türkiye’de belli başlı, büyük üniversitelerde eğitim ve yetişen hekim kalitesi çok iyidir. Yurt dışından doktor getirilmeye çalışıldı. Onlarla, bu sözünü ettiğim okullardaki hocaları imtihan etseniz bizim birinci sınıf öğrencisinin bilgisine sahip değildir hiç biri. Dışarıdan yetersiz, donanımsız, biyo enerji uzmanlarını falan dolduracaklar hastanelerimize.  Ben hekim olarak yarınıma güvenemiyorum. Yarınıma dair plan yapamıyorum. Bugün bütün üniversiteler negatif çalışıyor. Hepsi zarar ediyor çünkü ürettiği hizmetin karşılığını alamıyor.” Dr. Aytun Çıray: “Mecburi hizmet uygulaması anlamsız bir şekilde önce kaldırıldı ve aynı anlamsızlıkla geri getirildi. Bu millet sağlıkta hakkını almadığı gibi katkı payları giderek artıyor. Hükümetin siyasi tavırlarından dış dünya memnun ama Türk halkı olmayacak artık. Katkı payı denen şey de anayasaya aykırı. Anayasa herkese sağlık hizmetinin verilmesini ister. Katkı payı olarak alınan 15 Lira komik gelebilir. Ama emekliye yapılan 11 Lira zam düşünülürse durumun vahameti ortaya çıkar.” Prof. Dr. Bülent Tıraş:  “Pek çok yerde tıp fakültesi açılıyor. Buralara hiçbir açıklama yapılmadan, YÖK’ten çıkan bir kararla hocalar gönderiliyor. Mesela Kars Kafkas Üniversitesi’ne. Burada tıp fakültesi eğitim vermiyor. Oraya giden hoca sadece hasta bakacak bu durumda. Bunlar diğer yerlerdeki eğitimi aksatan yanlış kararlar.”